Około roku 1364 Pyzdry były w grupie sześciu miast wielkopolskich ,których przedstawiciele tworzyli najwyższe kolegium sądowe w sprawach miejskich bez prawa apelacji do Halli i Magdeburga. Można więc zatem przyjąć, że od tego czasu Pyzdry występują w roli miasta powiatowego. Granice tego powiatu wyznaczały Biechów i nieco na północ Giecz oraz od zachodu Bnin zaś granicę południową – wschodnią Wilkowyja i Starogród.

 

Powiat pyzdrski pod względem wielkości, obejmował około 2768 km kwadratowych i był szósty co do wielkości w Wielkopolsce. Obejmował 18 miast: Bnin, Borek Wielkopolski, Targową Górkę, Jarczew, Jarocin, Jutrosin, Kobylin, Krotoszyn, Kórnik, Mielżyn, Miłosław, Nowe Miasto, Pogorzelę, Pyzdry, Słupcę, Środę, Zaniemyśl i Żerków, poza tym 100 parafii i 394 wsi. Powiat pyzdrski graniczył na południu ze Śląskiem i powiatem kaliskim, na zachodzie z powiatami kościańskim i poznańskim, na północy z gnieźnieńskim, a na wschodzie z konińskim i kaliskim. W skład powiatu pyzdrskiego wchodziły w roku 1771 starostwa grodzkie – pyzdrskie i średzkie oraz dzierżawy Grabów, Kleczew, Pietrzyków, Płowce, Szemborowo, Trzebisławki, Ulejno, Rumiejki. Pod panowaniem pruskim Pyzdry utrzymały status miasta powiatowego. W kwietniu 1793 roku, w siedzibie powiatu rozpoczęła swą działalność specjalna komisja zajmująca się organizacją administracji pruskiej. Na jej czele stali: radca z Głogowa Seidl i justycjariusz Niepoldt z Raciborza. Latem 1793 roku urząd landrata w Pyzdrach objął Piotr Żychliński, podobnie jaki inni landraci, podporządkowany ściśle Kamerze Wojen i Domen ( Kriegs – und Domanenkammer ) w Poznaniu. Miasta w tym Pyzdry, zostały wyłączone spod kompetencji landratów i oddane pod kierownictwo inspektorów podatkowych. Po utworzeniu Królestwa Kongresowego w 1815 roku Pyzdry pozostały nadal stolicą powiatu oraz miejscem sejmików, posiadały też sąd pokoju. W roku 1846 po nowym podziale kraju na 5 rosyjskich guberni, powiat pyzdrski przestał istnieć.

 

 W okresie II Rzeczypospolitej Pyzdry znajdowały się w województwie łódzkim – od 14 sierpnia 1919 roku w powiecie słupeckim, a od 1 kwietnia 1932roku w powiecie konińskim po włączeniu do niego dawnego powiatu słupeckiego. W roku 1938 powiat koniński włączono do województwa poznańskiego. Przynależność Pyzdr do powiatu wrzesińskiego to czasy II wojny światowej  oficjalnie zostały do niego włączone 1 lipca 1948 roku. W powiecie wrzesiński znajdowały się do roku 1975. Według nowego, likwidującego powiaty podziału admin istracyjnego kraju gmina Pyzdry weszła w skład nowego województwa konińskiego. Z początkiem roku 1999 Pyzdry wróciły w granice przywróconego powiatu wrzesińskiego.*

 

 

 

 

 

1.Czerniak.R.M., (2018): Pyzdry. [w:] „200 lat powiatu wrzesińskiego historia i współczesność”, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy we Wrześni, s. 83-84.